Le ki wachik’ le ajupaja rech Sil Pineda tzij xajtajik, xk’ulmatajik, ruk’ ki choqab’ xkikoj le “Café Tía Lita”, pale aldea Pueblo Viejo, rech Santa Rosa de Lima del departamento rech Santa Rosa. Ruk’ wawe ki k’ay kiyem walij kiwach, chuqe kakik’amb’i le uk’ok’al le cape rech le ki Tinamit chwi taq le ki wanket ek’i sib’alaj winaq rech Paxil Kayala, chuqe panik’aj chik Tinamit.
Pale aldeas de Santa Rosa de Lima Sib’alaj ek’i le winaq kakitik le cape ek’i le ajupaja etamatalchikiwach rumal le tikonijik kakib’ano; ek’o nik’aj winaq xaqsi kelesanik arech kakib’an le tikon chuqe utz ub’anik kakib’an ronojel q’ij
Pale ufacebook le al Arminda Sil xuya uq’alajsaxik jas xkib’an le ajupaja chech le uk’ayixik le cape, k’i q’ij xuk’amb’ik arech xk’iyik, xnimarik xuq’olo chuqe jas xub’an chech
Le chomanik xtikitaj loq jewa jun junab’, le utat le al Arminda, tat Jorge Alberto Sil Urías,utikom, ujosq’im ruq loq’ob’al le cape tajin kato’ rumal le rixoqil le unan le Arminda le nan Angela del Rosario Pineda Samayoa.
Chech le are’ are uk’aslemal’, Aretaq chi’ k’oj nitz kuk’ le wachalal la are sib’alaj uyom iq’ij chech utikik le cape, xuj k’iy chech uto’ik, xqakoj mes chech, xqaq’ol le cape chuqe xqaqumuj xqatijo le qa tikon. Junab’ir xk’extaj le qa chomanik arech kaqaya uchoq’ab’ le qech oj, arech utz kakina’ nik’aj chik winaq le uwach le kuya le tikon le ulew le usipam le qaqawaj chqech, arewa xuya ub’ixik
JEWA UTIKITAJIK LE CAFÉ TÍA LITA
Jask’ula che le ub’i’ Café Tía Lita?, le Arminda xub’ij xutzalij uwach Aretaq xuta chech le utat jas ub’i karaj kukoj chech, le are’ xub’ij kinatajsaj rech le nunan, rumal sib’alaj nim tob’anaq, Aretaq chi’ xutik le nab’e cape na usachomtaj are’ karilij arech qas k’o ku wachij
Pale ajupaja, xub’ij le unan sib’alaj etamatal uwach xacha kab’ij Tía Lita chech xak’ucha jela xkikoj chech le ub’i’
Nim xkichomaj chuqe naj xekaywapanoq, pale tzijonem xqib’ano’ xuya ub’ixik ek’ichik etamanaq uwach , xkib’an ronojel le kataqanwi le wuj on ley. Kaya uq’alajsaxik oj Café de Tía Lita ruk’ ronojel qanima’ kaqaya’o’ kaqatzujuj le cape b’anom kumal Naomi Sil Pineda, Dina Pineda, Edward Latorre, Mirna Lucía Sil Pineda”.
Naxkitanab’ata riki wachik’
Le tzijonem pale ch’aweb’al La Hora, le Arminda xub’ij le utat unan sib’al xekikotik rumal xya uq’alajsaxik ub’ixik pataq le redes sociales rumal le sin ki chak kitikon tajin kakib’ano’
Qonojel le oj winaq kaqatik cape kakik’ayij chech le kakaj chqe le are’ kakitojo’ janpanuk’ kakiriq le sin ki mer kortil kor kaqaj le sin katojik, rumalk’ula’ xkib’ij rajawaxik kakik’exo’ chuqe k’och pale qa chomanik, jela xkib’j
Pale tzijonem, Aretaq xya ub’ixik le Café Tía Lita, ek’i winaq xkito’ jawi’ kak’ayix wi, na xonatachike le winaq, kape nik’aj chik pa keb’ oxib’ ik, xaq chitatab’ej utz chuqe ka’il pale perfil de Facebook de Arminda Sil Pineda.
JUJUN TAQ UK’AXK’OLIL
Arminda xuq’alajsaj ,stzijon ruk’ jun ruk’in, le are’ xuq’alajsaj chi le ucape sib’alaj k’ok’ nakajunamatajta ruk’ nik’ajchik jela xub’ano’ronojel.
Rumalk’ula, xuriq rib’ ruk’ e ukikitajem le jun oqanel yab’il covid-19 nab’etaq loq raj xe tzalij chkij, le kakaj le ki wachik’ naxkiyata kanoq
LE KUK’IN CHIL ETAMANAQ KIWACH XE TOB’AN KUK’
Ruk’ ki tob’anik le kuk’in xkib’an ub’anik, unutik, enik’aj chik xetow chech ub’anik impresiones chil le ub’i, oj naqetam taj jas kaqab’an pakeb’ oxib’ q’ij, na rajawaxij ta chik kaqab’an k’i wuj
Arminda kub’i chi le chomanik xkib’ano, kachokon chkech le kakitik cape, rumal le tikonijik kawalij kiwach, le kin b’in in rajawaxik la kakitik kech nik’aj chik winaq
Tiox chkech le ajupaja Esperanza Betzabé Álvarez Muñoz rech Nueva Santa Rosa kiyo’om le ketamab’al kinojib’al chqech arech oj kowinaq oj nab’ejnaq , jewa xuq’alajsaj
FEDERACIÓN GUATEMALTECA DE ESCUELAS RADIOFÓNICAS – FGER-
VARIANTE DEL IDIOMA: Idioma Maya K’iche’, Nahualá, Sololá
