Are al Grecia Ortiz
gortiz@lahora.com.gt
Kajib’ q’ij, ri Facebook, xu qutunsaj’ jun qut’ba’l ri are’ kuya ukutik’ ri uk’aslemal, pa le ja kolb’al rech’ ri Henry Sales, are aj iximulew mayab’ mam, k’elik’ pa San Juan Atitán, Huehuetenango, ri q’itajik’ pa California Estados Unidos, are je Oakland ri tinamit ja wi je’ q’eriq’itaj wi nik’aj chik’ aj paxi kayala’.
Ri u k’aslemal tz’ukuxik pa kiwi ri qeriq’tajik. Pa we connacional, are xtz’ijonik kuk’ q’axel tz’ij La Hora Voz del Migrante qitaq’ q´ij, xubiji are xtz’uquxik’ che are sibalaj utz’ che ri are’, qu’q taq’ rachalal’ pa le tinamit’.
“Ek’ii qechomanik’ ri mayab’ qemajchik’ waral. Oj k’owaral, b’ij Mayab’ mam, qawinqi winaq’.
Are wa nu b’atajik in, che taq’ wa le q’ij benaq’ B’elejeb’ junab’ tajin chakunik’ pa Oakland, ri nu tat xachikanik’ xubij’; K’ajol ri at’ k’o jun q’ij kat’bena chukutik ri qab’antajik ri utz’ij xopanik’”, xubij’ ri aj Paxil Kayala’ pa le jun qaxb’al winaq ja wi je qotaq’ le k’utb’al winaq’ pa le jalajoj taq’ tinamit rech’ iximulew.
Ri tz’ij xu ri Ala qiritajik’ pa connacional pa le tz’ij rech’ kaxlan inglés
Ri wachib’al La Hora/Henry Sales/ xya’ow rumal ri’
Jun nab’ kanoq’, ri Sales xbij xuta’qej uk’utik ri tz’ij rech’ mam je wa pa le nim a tinamit’ Estados Unidos, “jun chike taq’ ri etamab’al k’utum kotaq’ le etamab’al k’o utz’ chike’ ta’ ri qisbal’ binem”.
“Qinqutunsaj ri qawinaqil, ri watz’iqa’ ri q’oom are qemonaq’ ru mal ri ixoq’, ri q’oom nim ub’antajik,q’alaj’sam jelik’ taq’ t’isom, are le nu nan je ri woxoqil. Qakanaq’ ri qa’ b’antajijk ri oj mayab’ winaq’ nim ri qachuq’ab’” xbujij ri aj Paxil Kayala’.
Are wa le tzijonem xb’antajik kuk’ ri Qaxel tz’ij rech’ La Hora Voz del Migrante, ri qaj paxil xu tz’ijobej ri b’antajem xarumal ri ik’ rech’ ri qaxexik ri q’ij rech’ choqa’b’al ri Mayab’ winaq’
AJ PAXIL KAYALA’ XTZ’UQUXIK CHI K’IXOOL LE WINAQ
Ri ub’antajik wa ri Henry, ri are xriqitajik’ pa Facebook xya ubixk’ are xtz’ukuxik’ chikixol taq’ winaq’ x’ilik ri nim qachak tajin kub’ano pa le tinamit mam y jasche’ re taam ri utz’ab’al qut’b’al rech’ pa le nim a tinamit Estados Unidos.
“Xbixik’ k’otaq’ ni k’aj chik’ etamab’al je ri are xiriqik, Xb’an jun tz’ijonem ruk’ xa je ri xtaq’bik’ pa le qaxel ba’ntab’al “, xubij’.
Xa je wa ri qut’b’al rech’ aj Paxil Kayala’, nim ub’atajik, wa ri rumal wa xya uk’utunsaxik ri qibantajik ri mayab’ pa le taq’ tinamit.
“Ri nu chab’al qech’ taq’ ri chapím taq’ qichii rumal taq’ qeq’inom taq qat’b’al tz’ij, elaq’omab’ are wa qinb’ano”, xubij’.
Henry xutaqej ukutik’ tijob’al mayab’ mam kuq’taq’ ni k’aj taq’ aj etamenel, che’ taq’ wa le q’ij kamik xopanik Wuqk’al etamanel qeriqitajik pa jun chi’k tinamit rech’ EE.UU.
Je qut’, qutum ri amaq’el ku taq’ ri aj connacionales rech’ taq’ jalajoj taq’ komon.
Ri wachib’al La Hora/Henry Sales/ xya’ow rumal ri’
WA RI Q’UTUB’AL RECH’ PA LE NIM A TINAMIT QACHOKONIK’ PA KIWI TAQ’ WINAQ’ MAJ K’IPATAN
Are taq’ xaan ilem rech’ ri qut’b’al, ri connacional xbij ri alaxik’ xuchijob’ej sib’alaj k’ikotik’ chu q’alajsaxik’ je kuna ri tz’ij kopanik pa le nik’aj chik taq’ winaq’.
“Xwtaj le Paxil Kayala’, kinkutunsaj je kopanik ´pa Centro América, je le tinamit Mayab’ ek’otaq’ pa taq’ le jalajoj tinamit, kimb’ano kuk’ taq’ le qawinaqil, in kinqutunsaj ri mayab’ “, xuq´atoo.
Ri aj Iximulew, xuya ubixik qitaj tz’ijonem b’anom xutz’ijob’ej rech’ ri qut’ba’l pa le Facebook.
SIKKIJ: HENRY SALES, KUTOO LE TINAMIT QECH’ RI MAYAB’ MAM
JE OAKLAND CALIFORNIA KO JUN NIM UB’ATAJIK RI QEETAQ QE’XNA’J PA LE JUN CHIK TINAMIT
Je wa ubixik’, ri pa Oakland keriqitajik ri winaq’ qech’ taq’ ri aj mayab’.
Pa le Juk’al B’elejeb’ rech’ ri Nab’e ik’, La Hora Xuq’alajsaj chike taq’ ri aj iximulew Henry Sales, are wa xutz’ijobej ru uchak’ ri q’axel tz’ij pa Estados Unidos je ku’t cubano ri yaaoj tijonem chike’ pa taq’ nikaj taq’ tijobel’.
“Qoranima quq’utu nikaj’ etamab’al chike taq’ ri qawinaq’, rajwaxik’ qutunsaxik ri chaab’al pa are man k’sach’taq’ tz’ij, ko jun xesachik’ ko jun eb’enaq’, are wa quaj kib’ano”, xubij’.
Grecia Ortiz
Tz’ib’anel aj q’axel tz’ij rech’ tijob’al San Carlos de Guatemala. Ajtz’j rech’ La Hora are taq’ jun nab’ 2015. Chanim tajin quya q’alajsaxik rech’ La Hora Voz Migrante, pa le tinamit rech’ Estados Unidos.
FEDERACIÓN GUATEMALTECA DE ESCUELAS RADIOFÓNICAS – FGER-
VARIANTE DEL IDIOMA: IDIOMA MAYA K’ICHE’, BOCA COSTA SANTA CATARINA IXTAHUACÁN, SOLOLÁ
