Por REDACCIÓN LA HORA
lahora@lahora.com.gt

Chwäcn ri b’ixanel qawinaq Sara Curruchich, ri q’ojom jun to’onïk na’ojil, chuqa’ jalonem winaqil, ruma ri nuk’usaj ri rub’ix richin kito’onïk ri achamaq’i’, ke ri xuya’ rub’ixkil ri tzijob’äl juk’atinamital AJ+ pa jun silowachb’äl wujil pa ruwi’ rusamaj ruchapon pe.

Nuxol ri ojer k’oxomal chi ri ruwach’ulew k’in ri k’ak’a’ k’oxomal chuqa’, ri tz’ib’ richin ri tijomal. Pa juk’al wo’o’ rujuna’, re ixöq re’, chi ruxe’el Mayab’ Kaqchikel, xunojij xok tz’ib’anel b’ixanel. Ri rusamaj xtikir el pa 2015, xuya’ rejqalem AJ+.
“K’o nuch’ab’äl, ri nuch’ab’äl k’o rejqalem, rïn in richin jun achamaq’i’, majun yikïx ruma ri nub’ankil chuqa’ ri nuxe’el, re k’ojlib’äl re’ nuch’akon”, nutzijoj Curruchich pa ri silowachib’äl richin AJ+.

Sara nutzijoj chi rak’axan rap chuqa’ cumbia, re re’ k’a rukanun rub’eyal richin nuxol, chi e ka’i’ k’oxomal nkitz’aqatirisaj ki, ruma chuqa’ jun rub’eyal richin ch’ojib’äl rub’anob’äl, “jun rub’eyal richin nisijan ri nuxe’el chuqa’ jun rub’eyal richin ninwil qa wi’”. xuya’ rutzij.
Ri taq rub’ix yech’on chi rij ri ruwach’ulew, chi rij ri achamaq’i’ ri nkito’ ri ruwach’ulew ruma ri ya’a’b’ajb’äl, ri b’anab’äl k’ajab’äj, pa kiwi’ ixoqi’ chuqa’ xtani’ yetz’ilöx ye’etzeläx pa amaq’, xutzijoj AJ+.
“Chi nuwäch rïn ri q’ojom jun to’onïk na’ojil, jun to’onïk ri tikirel nto’on chi jun jalonem winaqil. Nb’ij chi ke ri alab’oni’ xtani’ chi ri qach’ab’äl man kixb’äl ta, ri qach’ab’al nuya’ qaq’ij qak’ojlem chuqa’ k’o nïm ruq’ij rejqalem ruma ri qaxe’el”, Xub’ij.

Ri b’ixanel nutzijoj chi k’o k’ayewal rilon k’in ri tz’ilanem chuqa’ k’in ri tzij nb’ix chi xa xe ri achin ntiki xa xe rija’ k’o ruq’ij richin nub’än q’ojom richin nuch’äk jun kojolil pa palb’äl.

Rija’ nutzijoj, chi k’ïy b’ey “man choj ta majun yatkitzu’, xa ja ri b’eyal b’anikil yatkitzu’. Nkiqasaj aq’ij, at k’ixb’äl chuqa’ nayïk rumulun kik’u’x ke re rub’ankil yatkitzu’.

Ruma rïn ixöq qawinaq janila k’ayew, ruma k’o chi nkoje’ nuk’ojlemal chuqa’ yipa’e’ kow ninb’ij: chi re jun k’ojlib’äl re’ man xa xe ta yiruq’alajirisaj rïn, xa chuqa’ jun k’ojlib’äl akuchi’ tikirel nq’alajirisaj chuqa’ nq’asaj kich’ab’äl juley chik winaqi’ ri majun e ak’axan ta”. Xutz’aq’atzaj.


Federación Guatemalteca de Escuelas Radiofónicas FGER/Maya Kaqchikel, variante de San Juan Comalapa, Chimaltenango/radiofger@fger.org/www.fger.org


Artículo anteriorNa’ k’utun xseeb’al xna’leb’ xb’ichanel xSara Curruchich
Artículo siguienteExhibición de Winehouse llega a Museo Grammy