Xokb’il xb’aan Grenci Ortiz
Gortiz@lahora.cpm.gt
xSara Batres, jun aj Watemaal wank Trento, Nueva Jersey, xsaaraq’i re la Hora naq naab’aleb’ laj Watemaal xe’ kam xb’aan Covid-19 sa’ li tenamit a’an, uyta xe’ raj li xtenq’ankileb’ li junq kab’al ab’an ink’a’ xe’ ru chi’ us xb’aan naq maajo’q’e naru sa’ li na’jej a’an, ab’an jo’ li chanru naj k’erib’ chiruheb’ li xtenq’ankileb’ li qech tenamitil yookeb’ chi xb’aanunkil ree naq te’ ruuq chi elk chi’ uub’ej sa’ li raasa a’in.
Jo’ chanru naj ch’olob’ jwal naab’aleb’ li xe’ kam, wankeb’ sa’ xyanq aj Totonicapan, Quetzaltenango, ka’ajwi’ aran Trento ut Hamilton New Jersey.
xBatres xye naq li k’anjel yoo chi sutq’iik wi’chik chi timil jo’ chanru naq xwank, xb’aan naq eb’ li k’ayib’aal tz’akaemj xe’ xyoob’ li k’anjelak, li xk’ihal yal nake’ wulak chi xkanab’ankil sa’ eb’ li ochoch.
Sa’ xk’ab’a’ li kaqi yajel xye naq moko yookeb’ta chi tenq’ank re li je’k’ink, ab’an yookeb’ chi q’axtesink tzakaemj reheb’ li junq kab’al li xe’ kanaa chi maak’a’ xk’anjeleb’ maraj li yajeb’ xb’aan li COVID 19.
“Qa yeaq wankeb’ xe’ k’ehok tumin we ut rik’in a’an nan loq’ok ree tzakaemj, laj David aj Ecuatoriano, re a’an nake’ wulak chi xsiinkilre, ut a’an nawulak chi xkanab’ankilqe ki’ilq’een ut kaxlanwa, erilomta li xk’ihal li xooru chi xch’utub’ankil re li xk’eeb’aleb’re li poyanam wankeb’ sa’ majelal, qa yeaq laa’in yookin chi tenq’ank sa’ xyanqeb’ laj K’ay aj Latinos re New Jersey ut rik’ineb’ li molam Civica Watemaal ut rik’ineb’ laj Alfa Powers li toja’ yookeb’ chi tiklaak “ chan.
NAKE’ K’EHOK TENQ’ REHEB’ AJ NUMALB’E MAAK’A’EB’ XHU.
Li molam a’an, Alfa Powers, xye naq a’an jun li xBatres, jo’kan ajwi’ li xAna Maria Calvache ut Brenda Pérez, li nake’ xyo’ oni naq taa sutq’iiq chi jun nimla molam.
Li tenq’ nake’ xch’utum naxik reheb’ laj numalb’e maak’a’ xhueb’, wankeb’ sa’ xyanq aj Watemaaleb’, li na’k’a’uxlamank naq moko tenq’anb’ileb’ta xb’aan li awab’ej ut maak’a’ xk’anjeleb’, junchik, naab’al li majelal ut ch’a’ajkilal nake’ xk’ul.
“Nakoo tenq’ank rik’in tz’akaemj ut rik’in tumin, xb’aan naq wankeb’ moloam nake’ tenq’ank re xtojb’al li to’ ochoch, ut laa’o nakoo tenq’ank ka’ajwi’ rik’in tzakaemj xb’aan naq wankeb’ naab’al poyanam moko yookeb’ta chi k’anjelak ut wankeb’ li xkok’axl”, chan.
Li qech komonil tenamitil xye naq toj naraj li xtenq’ankileb’ laj numalb’e sa’ li tenamit Trento. Foto La Hora/Cortesía
Li xBatres, naj k’e ajwi’ li tenq’ reheb’ li ak wankeb’ li xkaqi yajel ut naj sik’ naq ink’a’ t-b’onrib’ rik’in li yajel a’an, ut wank ajwi’ naq na’ ink’a’ naj taw li tzakaemj re li xtenq’ankileb’ li komon.
Li xyaalal, naq jwal ch’a’aj li na’leb’ a’in, xb’aan naq jun li xlo’oyeb’ aj Watemaal ki ta’liik xb’aan li kaqiyajel ut xiikil li xk’a’uxleb’ chirix li yu’am, “jwal kaw li k’anjel nakoo tz’aq” chan.
XK’IHAL
Toj sa’ li wuqlaju xb’e li po Junio, li Ministerio de Relaciones Exteriores, xye naq 141 laj Watemaal xe’ kam sa’ li najtil tenamit a’an xb’aan li Coronavirus ut 332 li yaj. Li xk’ihal 136 li wankeb’ Estados Unidos, li xk’ihaleb’ wankeb’ aran Nueva York, chirix a’an li wankeb’ aran Silver Spring Maryland.
FEDERACIÓN GUATEMALTECA DE ESCUELAS RADIOFÓNICAS -FGER-
VARIANTE DEL IDIOMA: IDIOMA MAYA Q’EQCHI’, COBÁN,ALTA VERAPAZ
