Tz’iib’anb’il xb’aan La Hora –
Li xnumalb’e aj watemaal Katherine Narváez ki xch’olob’ sa’ redes sociales naq ki xtiqib’ rib’ rik’in xb’aataal aj ral ch’och’ naq xk’ul xk’anjel re jun maestria re administración de Empresas sa’ Universidad, Johns Hopkins, li wank aran Baltimore, Maryland. Li qech tenamitil, li naj kawresi ajwi’rib’ cho’q aj b’anonel, ki xk’e resil ajwi’ k’a’ xyaalal naq naj kawresirib’ ut li xtaqlankil re li xtenq’ankil watemaal rik’in li xnawom.
Narváez ki xjultika sa’ xtz’iib’ahom sa’ Fecebook, naq toj saajaq ke’ xyere naq aran Watemaal wankeb’ li “poyanam jwal tonteb’”, li nake’ xye wi’ a’aneb’ laj ral ch’och’Ç
“li na’leb’ a’in jwal wi’chik ki kawuuk xyeeb’al naq nan aatinak rik’ineb’ li wankeb’ chi’ us xtzolb’al naq nake’ xpatz’ li qa k’aleb’aal qa tenamit- ¡laa’at moko laa’at ta aj Watemaal!”
Sa’ li xtz’iib’ahom, naj ch’olob’ naq toj maji’ nake’ ok chaq laj k’imal ch’och’ Watemaal ak kab’lanb’ileb’ xninqal tenamit, yiib’anb’il xb’eeleb’ ha’, xninqal b’e, ak wank chaq li mayejak ak wank chaq xk’anjelob’aaleb’ re wank sa’ aatin ut xchankilru li nake’ tz’iib’ak chaq li ch’a’aj xtawb’alru anajwank.
“ut naab’al xnawomeb’, xb’een b’een chirix xb’eenik li po, saq’e chiru choxa ut li ajleb’ – ¡ut li xtawb’al li cero! Li qa yu’amil na’leb’ a’anli naj ch’utub’ k’iila aatinob’aal, xajleb’, k’iia paay chi tzakaemj, k’iila yu’amilna’leb’. Moko yal jun paay taru li qa tenamit. Chi xjunileb’ li xe’ chal sa’ li norte, nan nimq’ehi,” chan.
JUN XLOQ’AL
o’kan, naq ki roksinkil “xb’aataaleb’ aj ralch’och’ aj maay” naq ki xk’ul xk’anjel ree xk’eeb’al xloq’aleb’ aj Watemaal reheb’ li qech aj tenamit wankeb’ chaq chi k’anjelak aran.
“li ruuk chi tzolok ut wakliik chi kawresinb’il a’an jun usilal ut osob’tesihom, ab’an toj maji’ na tawmank li elk chi’ uub’ej jo’kan naq na’ ajmank li tenq’”, chan.
Ki xye ajwi’ naq yoochaq chi xsik’b’al xk’eeb’al xloq’al li xna’ li ki el chaq Watemaal ree naq taaruuq chi elk chi’ uub’ej a’an li “jwal ki el chi’ uub’ej”, ut cho’q re li xyuwa’ li yoo chi kab’alk reheb’ laj Estados Unidos, li naj k’e retal naq chan chan naq moko jwalta nake’ xk’e sa’ ajl li tenamit a’an.
JUN YALOKQ’E CHI TZOLOK RE XKAWRESINKIL UT XTAQLANKIL RE GT
Narváez ki xk’ul xk’anjel sa’ Universidad Johns Hopkins, jun tzoleb’aal li jwal chaab’il aran Estados Unidos ut sa’ ruuchich’och’, ki xtzolok chirix:
- Maestría de Salud Pública
- Maestría en Administración de Empresas
- Certificados en Salud Humanitaria, Salud
Materno e infantil y Comunicaciones de Salud
- Delta Omega
- Sommer Scholar
Li aj watemaal ki xch’olob’ naq toj yoo chi tzolok re xkawresinkilrib’ cho’q aj b’anonel, ut jwal na rajru xchoyb’al li tzolok ree naq taaruuq chi roksinkil li xnawom ree xtenq’ankil li xtenamit Watemaal ut Estados Unidos.
“Na wajta ak xin choyta lin tzolb’al ree naq tin sutq’iiq sa eb’ li k’aleb’aal li yookeb’ chi sachok chiwix ut li nake yo’oonink chiwix, arin ut aran Watemaal. Jwal sa inch’ool naq laa’in Chapina” chan.
LA HORA XYAAB’ XKUX AJ NUMALB’E XK’E WANKIL LI ROKENIK
Katherine Danabert Narváez yo’lajenaq Izabal ut najter na’ ok aran Atlanta, Georgia, k’iila paayru li k’anjel naj kawresi wi’rib’ jo’li xk’utb’esinkil li b’aataal na’ ux xk’ayinkil aran.
Sa’ li 2017, La Hora xyaab’ kux laj numalb’e ki xch’olob’ chirix li Molam Fundacion Adelante Guatemala, rik’in a’an li qech tenamitil ki xch’utub’ li tumin re xtenq’ankileb’ li tzoleb’aal naq te’ wanq li xk’anjelob’aal re xsaab’esinkil ru li ha’ ut b’an re risinkil xlukumeb’ li kok’al ree naq kawaqeb’ chi tzolok, kama’an ki tenq’ank re te’ wakliiq.
FEDERACIÓN GUATEMALTECA DE ESCUELAS RADIOFÓNICAS – FGER-
VARIANTE DEL IDIOMA: Idioma Maya Q’eqchi’, Alta Verapaz
