Tu’n
B’inchab’il tz’ib’il u’j La Hora
Xjal ex tuj qtanmi Twi’ Paxil Katherine Narváez xkyuwset tuj t-chemaj xin qa o tz’ajb’en xb’alin xjal maya tuj etzb’il tu’jil te jun Maestría tuj Administración de Empresas tuj Nintz Jaxnaq’tzb’il nim toklen, Johns Hopkins, ta’ max Baltimore, Maryland. Aju xjal te Twi’ Paxil lu’ nipan nxnaq’utzan tu’n tok te Ajq’anil, ex t-tz’ib’an jun poqb’al, jatuma ntma’n tiqu’n xit b’incha’n ikyjo ex nkywset tu’n t-onin ti’j tanmi Paxil tu’n t-tzqib’il.
Kub’ tna’n Narváez tuj jun matij tz’ib’injtz tuj chemaj xin Facebook, qa kub’ q’ama’n twitz ma tal txinte qa tuj Twi’ Paxil te’ qa xjal “mib’an chi ximan”, tu’n tlaj qe xjal quk’il.
“Aju nab’i lu’ xkywset aj ok chin yolina kyuk’il qe xjal b’nanmaj qe nchi yolin tib’aj qe qkojb’il qa meb’aqa ex nti’ n-nel kyniky’ – ¡Tu’njo Nya’xix jun xjal te Twi’ Paxil aya!”
Tuj te t-tz’ib’anjtz, ntma’n qa ojtxa nantaq kyul qe mos tuj Twi’ Paxil ẍi b’ant qe tnam, a’lb’il awal, tb’eyil a’ jb’al, o’ kub’ kyb’incha’n nab’il Qajwil poninxix ex o chi aq’unanxix tib’aj tumlal kyb’eyil ju’njun tnom ex tumlal tz’ib’ajtz ponixix.
“Ex nimqax o chi kamb’an tu’n kynab’il, ti’jxix xpich’b’il qe che’w twitz kya’j ex ajlab’il— ¡ax o kanet Kow qu’n! Tuj tumlal qanq’ib’il kyokx kyaqil qe yolb’il, b’ixb’il, neb’eb’il, b’inchab’il ju’njun qe ti’chaq. A’w qo nya’ jun tnom te ab’aj. Te kyaqil qe o chi tzaja tuj plaj te jawni, nimxix nchin tza’laj”, xkywset.
JUN NIMSB’ILTE
Tu’ntzan tlaj o tz’ajb’lan jun “xb’alin Maya” tuj te etzb’il tu’jil tu’n txit q’o’n jun nimsb’il te tx’otx’il Paxil ex kye kyaqilx qe qxjalil aq’unalxixqe ex at kyk’u’j ti’j kyaq’un.
“Aj tu’mel tu’n tb’aj qxnaq’utzan qib’ atzun jun amb’il tuj tu’melxix, nti’ ntzaj tma’n alkyexix jaku qo kamb’an— o’kx qaja tu’n tzaj q’o’n amb’il”, xkywset.
Ax ikyx o tzaj tma’n qa njyon nimsb’il t-txu’ tu’n tlaj o kyaj tq’o’n tanmi Paxil tu’ntzaj txi tq’o’n txqantl amb’il “nti’ xi’man maj tu’n”, ax ikyx te tman ntxitq’o’n tnab’il tib’aj b’inchb’il ja tuj Estados Unidos, atzan jun aq’untl nti’ nxi’ kyq’o’n tipumal txilen kyu’n xjal.
JUN XNAQ’TZB’IL TIB’ MATIJ EX JUN KYUSAB’IL AQ’UNTL TUK’ GT
Narváez o b’aj txnaq’tzan tib’ tuj matij Jaxnaq’tzb’il Johns Hopkins, nim txilen tu Estados Unidos ex twitz kyaqil twitz tx’otx’, ex atzan ju’njun wiq xnaq’tzb’il:
- Maestría de Salud Pública
- Maestría en Administración de Empresas
- Certificados en Salud Humanitaria, Salud Materno e infantil y Comunicaciones de Salud
- Delta Omega
- Sommer Scholar
Tzaj tma’n tu’n xjal ajpaxil qa kukx nb’aj xnaq’utzan tib’ tu’n tok te ajq’anil, ex nimxix taj tu’n tjatz b’aj xnaq’tzb’il lu’ tu’n t-onin ti’j tanmi Paxil ex Estados Unidos.
“Wajxix wena tu’n tetz b’aj nxnaq’tzb’ila tu’ntzan n-meltz’ja kyuj qe kojb’il nim o chi onin ex nqe’ kyk’u’j wi’je, tzalu’ ex tuj Paxil. #OrgullosamenteChapina”, xkywset.
CHIK’QANIL LA HORA TUMIL YOL KYE QE NCHEX TI’JXA KYTANM O TXI’ TQ’O’N NIM TXILEN TAQ’UNB’EN
Katherine Danabet Narváez tzajan tuj tnom te Izabal ex la’xe ab’q’i n-anq’in tuj tnom te Atlanta, Georgia, nlajet ala’ tu’mel aq’untl ikytzan yek’b’il xb’alin.
Tuj ab’qi 2017, Chik’qanil La Hora Tu’mil yol kye qe nche’x ti’jxa qtanmi xi’ tq’o’n nim txilen ti’j nab’il aq’untl Fundación Adelante Guatemala, tu’n aq’untl lu’ aju xjal lu’ ex tuj qtanmi o kanet ch’in pwaq tu’n, tun tlaq’et qe saqsb’il a’ ex q’anb’il ẍuq’ ex o txi’ tq’o’n te ju’n qe Tjaxnaq’tzb’il nya’ nim kypwaq, tu’ntzan kywset xnaq’tzb’il k’wal tuj tu’milxix, tu’n jlu’ n-onin ti’j ch’isb’il xnaq’tzb’il.
FEDERACIÓN GUATEMALTECA DE ESCUELAS RADIOFÓNICAS – FGER-
VARIANTE DEL IDIOMA: Idioma Maya Mam, Huehuetenango
